"Stop cyberprzemocy"

Co to jest cyberprzemoc?

Cyberprzemoc to przemoc z użyciem technologii informacyjnej i komunikacyjnej, czyli przede wszystkim Internetu i telefonów komórkowych. Problem ten dotyczy głównie dzieci i młodzieży, chociaż może dotknąć osoby w każdym wieku.

Jakie działania można opisać jako cyberprzemoc?

Do działań określanych jako cyberprzemoc zalicza się:

• nękanie, straszenie, szantażowanie, poniżanie, wyzywanie, ośmieszanie z użyciem Internetu lub telefonu komórkowego,

• robienie komuś zdjęć lub rejestrowanie filmów bez jego wiedzy i zgody,

• publikowanie w Internecie lub rozsyłanie telefonem komórkowym ośmieszających, kompromitujących, obraźliwych informacji, zdjęć, filmów,

• podszywanie się pod kogoś w portalach społecznościowych, na blogach, wiadomościach e-mail lub komunikatorach, 

• włamanie się na czyjeś konto (np. pocztowe, w portalu społecznościowym, konto komunikatora),

• tworzenie obrażających kogoś stron internetowych lub blogów,

• pisanie obraźliwych komentarzy na forach, blogach, portalach społecznościowych.

Dlaczego cyberprzemoc jest groźna?

1. Sprawca ma poczucie anonimowości i bezkarności.
2. Sprawca często nie zdaje sobie sprawy z krzywdy którą wyrządza i jest nieświadomy konsekwencji.
3. Siła fizyczna nie ma tu znaczenia, liczy się umiejętność korzystania z możliwości mediów elektronicznych.
4. Informacje kierowane przeciwko ofierze rozprzestrzeniają się w Sieci bardzo szybko i są powszechnie dostępne, a ich usunięcie jest praktycznie niemożliwe.
5. Ofiara jest stale narażona na atak niezależnie od pory dnia i miejsca pobytu.
6. Działania w Sieci nie podlegają bezpośredniej kontroli. 
7. Pokrzywdzone osoby nie mówią nic rodzicom ani nauczycielom, a oni często nie zauważają że dzieje się coś niedobrego.
8. Badania socjologiczne wykazują, że cyberprzemoc to codzienne zjawisko wśród młodzieży i dotyczy od 20 do ponad 50% dzieci i młodzieży.

Jakie są skutki cyberprzemocy?

•  cyberprzemoc nie zostawia śladów na ciele i nie widać jej gołym okiem,

•  ofiary cyberprzemocy czują się zranione i przeżywają to, co je spotkało, 

•  ofiara czuje bezradność, wstyd, upokorzenie, strach, czasem złość,

•  osoby dotknięte cyberprzemocą są przekonane, że wszyscy już widzieli albo w każdej chwili mogą zobaczyć kompromitujące materiały. Obawiają się, że bliscy się od nich odwrócą i nie będą mogli liczyć na ich wsparcie. To powoduje bardzo silne uczucie osamotnienia i cierpienia,

• często ofiary cyberprzemocy wymagają specjalistycznej pomocy psychologa lub psychiatry, 

• w skrajnych przypadkach nękane osoby musiały zmienić miejsce zamieszkania a nawet targnęły się na własne życie.

Co czuje ofiara cybeprzemocy?

• czuje wstyd, że coś takiego pojawiło się w sieci i wielu znajomych to widziało;

• boi się, że dowie się o tym większa grupa osób;

• jest zły/zła, że go to spotkało;

• obawia się, że gdy opowie o tym bliskiej osobie ktoś będzie próbował się zemścić;

• ma poczucie winy, że nie potrafiła/potrafił tego przewidzieć;

• odczuwa bezradność, że nie może tego zmienić.

Czy sprawca naprawdę jest anonimowy i nie można go wykryć?

NIE! Istnieje wiele sposobów wykrycia sprawcy cyberprzemocy. Oto kilka z nich:

1. IP, czyli adres protokołu internetowego - umożliwia ustalenie z jakiego komputera lub telefonu wysłano obraźliwy materiał oraz odnalezienie jego właściciela lub użytkownika.
2. Dowody można odnaleźć w serwerach dostawców usług internetowych, w systemach telekomunikacji, w serwerach proxy, w telefonie komórkowym, w komputerze, a są to pliki, e-maile, smsy, billingi telefoniczne.

Wykrycie sprawcy cyberprzemocy to kwestia czasu.

Czy sprawca cyberprzemocy podlega odpowiedzialności karnej?

W dniu 6 czerwca 2011 r. weszła w życie poprawka do ustawy - Kodeks karny, opublikowana w Dz. U. z 2011 r. Nr 72, poz. 381, uznająca cyberprzemoc jak i stalking w Polsce za czyn zabroniony. Obecnie czyn ten podlega karze na podstawie art. 190a K.k^.:

• paragraf 1: Kto przez uporczywe nękanie innej osoby lub osoby jej najbliższej wzbudza u niej uzasadnione okolicznościami poczucie zagrożenia lub istotnie narusza jej prywatność, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.

• paragraf 2: Tej samej karze podlega, kto, podszywając się pod inną osobę, wykorzystuje jej wizerunek lub inne jej dane osobowe w celu wyrządzenia jej szkody majątkowej lub osobistej.

• paragraf 3: Jeżeli następstwem czynu określonego w § 1 lub 2 jest targnięcie się pokrzywdzonego na własne życie, sprawca podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.

• paragraf 4: Ściganie przestępstwa określonego w § 1 lub 2 następuje na wniosek pokrzywdzonego.

Wprowadzenie art. 190a do Kodeksu karnego zakończyło w Polsce okres bezkarności osób posługujących się internetem w celach nękania innych osób. Niezależnie od tego uregulowania prawnego nadal pozostają karalne również m.in. pomówienie, zniewaga, groźba karalna, niszczenie danych informatycznych i utrudnianie dostępu do danych informatycznych, które mogą być przejawami cyberprzemocy. Niezależnie od ochrony prawnokarnej pokrzywdzonego, osoba taka może pozwać dodatkowo prześladowcę jako poszkodowany w procesie cywilnym o np. naruszenie dóbr osobistych.

Źródła informacji i przydatne strony:
http://helpline.org.pl/dowiedz-sie/2-cyberprzemoc
http://www.116111.pl/problemy/czym-jest-cyberprzemoc,aid,53
http://www.kuratorium.bialystok.pl/kuratorium2/DesktopDefault.aspx?tabindex=3&tabid=2219
http://fdn.pl/
http://saferinternet.pl/pl/
http://dzieckowsieci.fdn.pl/scenariusz-zajec-stop-cyberprzemocy